متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد. لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در بررسی ماهیان پرورشی بیمار (کپور، آمور، فیتوفاگ، بیگ هد) در یک استخر پرورشی در اطراف مشهد در اوایل فصل بهار برجستگیهایی خاکستری روشن روی باله دمی، ناحیه سر و روی سطح بدن مشاهده شد. در بررسیهای اولیه از نظر انگلهای تک یاخته ای، پریاخته ای و عوامل باکتریایی نتایج آزمایشها منفی بود. از نواحی ضایعه دار نمونه های بافتی تهیه گردید و در بررسی میکروسکوپی تزاید سلولهای سنگفرشی بافت پوششی، تشکیل بافت جوانه ای، نفوذ سلولهای آماسی، پرخونی، گنجیدگی ائوزینوفیلیک داخل سیتوپلاسمی، دژنرسانس واکوئلی و بالونی در سلولهای بافت پوششی مشاهده گردید. براساس علایم بالینی و میکروسکوپی، فصل، گونه ماهیان و بیماری آبله کپور ماهیان تشخیص داده شد.

هر چند هنوز هم سهم عمده ایی از کپور ماهیان بصورت تازه در سراسر جهان عرضه می گردد دامنه وسیعی از فراورده های با ارزش کپور ماهیان در بازار مشاهده می شود. آگاهی از هزینه های تولید در مزرعه و تغییرات سهم عوامل هزینه تمام شده نقش عمده ایی در مدیریت و توسعه مزارع پرورشی دارد. کپور معمولی، کپور نقره ای، کپور علفخوار و کپور سرگنده مهمترین گونه های پرورشی گرم آبی در ایران می باشند. تکثیر آنها به آسانی و با هزینه کم در مراکز تکثیر انجام گرفته و در بیشتر نقاط کشور بصورت کشت توام پرورش می یابند. گونه های گرم آبی فوق در دهه پنجاه به ایران وارد و در حاشیه دریای مازندران پرورش آنها گسترش یافت. تولید کپور ماهیان در مزارع به بیش از 28500 تن در سال 1380 بالغ گردید. مشخصات پرورش کپور ماهیان در سه استان گیلان، مازندران (شامل گلستان هم می شود) و خوزستان متفاوت می باشد. برای ارزیابی هزینه های تولید در مناطق و مزارع با اندازه های مختلف، مطالعه تولید سالانه، هزینه ها و درآمدهای مزارع پرورش کپور ماهیان در سال تولیدی 1376-1375 انجام شد. برای ارزیابی اقتصادی تولید مزارع، 153 مزرعه به روش تصادفی از استانهای مذکور انتخاب و هزینه ها و درآمدهای آنها پس از دسته بندی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد هزینه ها و درآمدهای مزارع با اندازه های متفاوت و در استانهای مختلف یکسان نمی باشند. غذا و کود بطورمتوسط با دارا بودن 60% سهم هزینه های جاری (45% سهم هزینه کل) بیشترین سهم و بیشترین اختلاف در هزینه تمام شده تولید را در بر می گیرد. بطور کلی، نسبت فایده به هزینه و نرخ بازگشت سرمایه ارتباطی مستقیمی به منطقه تولید دارد. لذا پرورش دهندگان گیلانی و بعد از آن پرورش دهندگان مازندرانی و سپس خوزستانی با متوسط درآمد بهتر در کیلوگرم و در هکتار از شرایط بهتر تولیدی برخوردار می باشند.

ماهیان کپور سیاه (Mylopharyngodon piceus) در سال 1371 از کشور چین به ایران وارد شدند. این تحقیق باهدف افزایش تنوع گونه ای با استفاده از کپور سیاه در پرورش کشت چندگونه ای ماهیان گرم آبی، همچنین تعیین میزان ذخیره سازی این گونه در استخرها خاکی با در اختیار گرفتن تعداد 9 استخر 800 متری در قالب یک طرح آماری تصادفی با 2 تیمار و 3 تکرار و 3 استخر شاهد در مرکز تکثیر و پرورش شهید انصاری رشت اجرا گردید. بچه ماهی کپور سیاه با متوسط وزن 23 گرم و در تیمارهای 1 و2 به ترتیب 250 و 400 قطعه در هکتار کپور سیاه نسبت به تیمار شاهد اضافه گردید. عملیات پرورش ماهی برحسب روش های متداول از خردادماه تا اواسط فصل پائیز ادامه یافت. تراکم ذخیره سازی کپور ماهیان 3000 قطعه در هکتار، شامل فیتو فاگ 140قطعه، کپور معمولی 42 قطعه، آمور 42 قطعه و بیگ هد 25 قطعه که در این تحقیق با اضافه نمودن 180 قطعه کپور سیاه به تیمارهای 1 و2 انجام گردید. بازماندگی نهایی کپور سیاه 50 درصد به دست آمد. براساس نتایج حاصل از آنالیز آماری میانگین وزن گونه کپور سیاه در تیمار اول 15 ± 407 گرم و در تیمار دوم 12 ± 234 گرم و بیشنه وزن 780 گرم به دست آمد . آزمون توکی آنالیز واریانس زی توده ماهی کپور سیاه در تیمار 1 با 2 تیمار تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد مشاهده نگردید (p>5%) در مجموع تراکم 250 قطعه در هکتار نتایج بهتری را نشان داد.

برای شناخت بهترین مولدهای ماده کپور نقره ای بر روی 186 مولد ماده، ریخت سنجی و اندازه گیری صفات تولید مثلی انجام شد. و از میان آنها 9 مولد بر اساس ضریب چاقی جهت بررسی های بعدی انتخاب شدند. پارامترهای اندازه گیری شده عبارت اند از: طول کل، طول استاندارد، وزن بدن، ضریب فولتون، ارتفاع بدن، نسبت فربهی بدن، طول سر و سن. پس از تکثیر مصنوعی مولدین مشخصات تخم ها و مراحل انکوباسیون شامل میزان باقیماندگی تخم در دوره انکوباسیون، وزن تخمدان، هم آوری کاری، هم آوری نسبی، درصد تخم های لقاح یافته و لاروهای حاصل بررسی شدند. در مورد هر مولد ماده عملیات تکثیر مصنوعی به طور مجزا انجام گرفت. لاروهای حاصله در استخرهای خاکی جداگانه جهت تعیین کیفیت بچه ماهیان تا مرحله انگشت قد، پرورش داده شدند. با توجه به اطلاعات موجود مبنی بر مناسب بودن مولدین5+، 6+ و 7+ ساله بررسی روی این سه رده سنی که به ترتیب مولدین مربوطه ضریب فولتون معادل K>2.2، K<2 و 2<K<2.2 داشتند صورت گرفت. مولدین با ضریب فولتون بیشتر از 2.2 نسبتا از لحاظ سلامتی و بقا و سایر مواردی که در گزینش مولد ماده خوب در نظر گرفته می شود برتری داشتند.

ماهی سوف Sander lucioperca با کپور ماهیان چینی (فیتوفاگ، سرگنده، آمور و کپور معمولی) با  تراکم 3000 عدد در هکتار از اردیبهشت ماه تا آبان ماه 1383 در ایستگاه تحقیقات شیلاتی سفید رود پرورش داده شدند. ترکیب کشت بچه ماهیان چینی بترتیب فیتوفاگ 60 درصد، کپور معمولی 10 درصد، سرگنده 10 درصد و آمور 20 درصد بود. ماهی سوف از خرداد ماه با تراکم 250 عدد در هکتار به ترکیب کشت  توام کپور ماهیان اضافه گردید. در طول دوره پرورش عوامل فیزیکی و شیمیایی مهم آب اندازه گیری شدند. نرخ بازماندگی ماهی سوف و کپور ماهیان چینی بترتیب 93.33 و 83.77 درصد بود. بچه ماهیان سوف از وزن متوسط 2.1±0.254 گرم در ابتدای دوره پرورش به وزن متوسط 54.40±13.23 گرم رسیدند. نتایج نشان داد که اختلاف میانگین وزن نهایی کپور ماهیان چینی در کشت توام با ماهی سوف با کپور ماهیان چینی که بدون ماهی سوف بوده اند معنی دار بود (P<0.05). میانگین تولید کل ماهیان در کشت توام سوف با کپور ماهیان چینی 4446.66 کیلوگرم در هکتار و در کشت کپور ماهیان چینی بدون ماهی سوف (شاهد) 3212.8 کیلوگرم در هکتار بود.